Kalk: goud in de grond

Vrijdag 21 augustus 2020

Een kalkrijke bodem zorgt voor gunstige omstandigheden en brengt goede wijn voort. In dit artikel vertellen we waarom kalk een ideale grondsoort is voor wijnbouw en welk karakter het geeft. Natuurlijk gaan we ook dieper in op de kalkrijke wijnbouwgebieden van Argentinië

Belangrijke factoren voor wijnbouw

Het druivenras, menselijke factoren en terroir bepalen de kwaliteit van een wijn. Terroir is de verzameling van natuurlijke omstandigheden van een bepaalde plek die van invloed zijn op de rijping van de druif. Denk hierbij aan factoren als het klimaat, reliëf en de bodem.  

De ideale bodem

De ideale bodem voor wijnbouw is middelmatig vruchtbaar en heeft een goede waterdoorlaatbaarheid. Een vruchtbare bodem levert hoge opbrengsten van wijn op, maar weinig kwaliteit. Druivenstokken houden niet van ‘natte voeten’. De wortels krijgen dan onvoldoende zuurstof en sterven af. Daarnaast leidt het tot een natuurlijke verdunning van geur- en smaakstoffen en productie van stikstof. Laatstgenoemde werkt groeibevorderend, wat ten koste gaat van de kwaliteit. Om een goede wijn te produceren is een zeker watertekort nodig. Hierdoor wordt de groei van de planten beperkt zodat alle suikers beschikbaar zijn om de druiven te voeden. Het is wel belangrijk dat de bodem voldoende vocht vasthoudt voor perioden van droogte. Bij extreem watertekort loopt het rijpingsproces namelijk spaak.

wijnbouwgrond

Positieve eigenschappen van kalkgronden

De beste wijngronden bestaan grotendeels uit kalk. Er wordt onderscheid gemaakt tussen harde, poreuze en zachte kalkbodems. Voor alle soorten geldt dat het een bron is van calcium. Dit is een essentiële voedingstof voor de plant en zorgt voor minder stikstof. Verder heeft een kalkbodem een uitstekende drainage en in droge tijden een goed waterreservoir. Een andere positieve eigenschap is de pH-waarde van 7 of hoger. Hierdoor zijn de meeste mineralen goed oplosbaar in het bodemvocht en opneembaar door de wortels. Bovendien kan kalksteen dat licht is van kleur een rol spelen bij de terugkaatsing van licht en de warmtehuishouding.

Hieronder nog enkele specifieke eigenschappen:

Harde kalkbodem

  • Levert dunne bodems die snel opwarmen.
  • Via scheuren en spleten wordt het teveel aan water afgevoerd en kunnen de wortels dieper het gesteente binnendringen.

Poreuze kalkbodem

  • Hoge porositiet zorgt voor een goede drainaige en waterberging.
  • Door de capillaire werking wordt diep (grond)water omhoog geduwd richting de plantenwortels.

Zachte kalkbodem

  • De wortels van een wijnstok kunnen zich diep doordringen en voeden met mineralen.
  • Levert bij verwering een combinatie van klei en calcium, wat voor een goede stabiele structuur zorgt.
  • Verweert snel waardoor er grote brokken kalksteen aanwezig zijn die een positieve invloed hebben op o.a. de structuur, doorlatendheid en warmtehuishouding van de bodem.

Karakter van ‘kalkwijnen’

Over het algemeen hebben wijnen van een kalkrijke bodem een stevige body en een hoog alcoholpercentage. Daarnaast worden ze getypeerd door een goede structuur, finesse, elegantie en frisheid.

Het is een hardnekkige mythe dat je kalk in de wijn kan ruiken en proeven. Geologische mineralen hebben nauwelijks smaak en zijn in onvoldoende concentratie aanwezig. 

soorten wijnen

Kalkrijke wijnbouwgebieden in Argentinië

Ook in Argentinië zijn wijngaarden aanwezig op kalkrijke bodems, zoals in Gualtallary. Wijnen uit dit gebied beschikken over unieke eigenschappen. Onder meer de samenstelling van de grond is hier verantwoordelijk voor. Deze subregio van Mendoza wordt daarom ook wel eens de Grand Cru van Argentinië genoemd. De Adrianna Vineyard van bodega Catena Zapata, dat onder leiding staat van de getalenteerde Alejandro Vigil, is de bekendste wijngaard op kalksteen van Gualtallary. 

Ook de streek Paraje Altamira bevat wijngaarden met kalkgrond. Bodega Zuccardi Valle de Uco produceert met wijngaard Finca Piedra Infinita kwalitatief hoogwaardige kalkwijnen. Dit onder de leiding van Sebastián Zuccardi, die samen met zijn vader in de top vijf van Argentijnse wijnmakers staat.

Het zal geen toeval zijn dat de beste wijnen van Argentinië van dit moment (100 punten Robert Parker) van eerdergenoemde wijngaarden afkomstig zijn.